Nieuwe projecten in de Russische olie- en gasindustrie, onder andere op het Arctische continentaal plat, beloven een aanhoudende groei van de binnenlandse markt voor corrosiewerende coatings.
De COVID-19-pandemie heeft een enorme, maar kortdurende impact gehad op de wereldwijde koolwaterstoffenmarkt. In april 2020 bereikte de wereldwijde vraag naar olie het laagste niveau sinds 1995, waardoor de referentieprijs voor Brent-olie daalde tot $ 28 per vat na de snelste stijging van het olieoverschot.
Op een gegeven moment is de Amerikaanse olieprijs zelfs voor het eerst in de geschiedenis negatief geworden. Deze dramatische gebeurtenissen lijken de Russische olie- en gasindustrie echter niet te hinderen, aangezien de wereldwijde vraag naar koolwaterstoffen naar verwachting snel zal herstellen.
Het IEA verwacht bijvoorbeeld dat de vraag naar olie al in 2022 weer zal stijgen naar het niveau van vóór de crisis. De groei van de vraag naar gas – ondanks de recorddaling in 2020 – zou op de lange termijn tot op zekere hoogte moeten terugkeren, dankzij de versnelde wereldwijde omschakeling van steenkool naar gas voor elektriciteitsopwekking.
De Russische giganten Lukoil, Novatek, Rosneft en anderen koesteren plannen om nieuwe projecten te lanceren op het gebied van olie- en gaswinning, zowel op land als op het Arctische plat. De Russische regering beschouwt de exploitatie van haar Arctische reserves via LNG als de kern van haar Energiestrategie tot 2035.
Tegen deze achtergrond zijn de vooruitzichten voor de Russische vraag naar corrosiewerende coatings ook rooskleurig. De totale omzet in dit segment bedroeg in 2018 18,5 miljard roebel (250 miljoen dollar), volgens onderzoek van de in Moskou gevestigde denktank Discovery Research Group. Er werden coatings voor 7,1 miljard roebel (90 miljoen dollar) geïmporteerd in Rusland, hoewel de import in dit segment volgens analisten de neiging heeft af te nemen.
Een ander adviesbureau in Moskou, Concept-Center, schatte de marktomzet in fysieke termen tussen de 25.000 en 30.000 ton. Zo werd de markt voor corrosiewerende coatings in Rusland in 2016 geschat op 2,6 miljard roebel (42 miljoen dollar). De markt groeit naar verwachting de afgelopen jaren gestaag met een gemiddelde van twee tot drie procent per jaar.
Marktdeelnemers hebben er vertrouwen in dat de vraag naar coatings in dit segment de komende jaren zal toenemen, hoewel de impact van de COVID-19-pandemie nog niet is afgenomen.
"Volgens onze prognoses zal de vraag [de komende jaren] licht toenemen. De olie- en gasindustrie heeft corrosiewerende, hittebestendige, brandvertragende en andere soorten coatings nodig om nieuwe projecten te realiseren. Tegelijkertijd verschuift de vraag naar enkellaagse polyfunctionele coatings. Natuurlijk kunnen we de gevolgen van de coronapandemie, die overigens nog niet voorbij is, niet negeren", aldus Maxim Dubrovsky, algemeen directeur van de Russische coatingsproducent Akrus. "Bij een pessimistische prognose zal de bouw [in de olie- en gasindustrie] mogelijk niet zo snel verlopen als eerder gepland.
De staat neemt maatregelen om investeringen te stimuleren en het geplande bouwtempo te bereiken.”
Niet-prijsconcurrentie
Volgens Industrial Coatings zijn er minstens 30 spelers op de Russische markt voor corrosiewerende coatings. De belangrijkste buitenlandse spelers zijn onder andere Hempel, Jotun, International Protective Coatings, Steelpaint, PPG Industries, Permatex en Teknos.
De grootste Russische leveranciers zijn Akrus, VMP, Russian Paints, Empils, Moscow Chemical Plant, ZM Volga en Raduga.
De afgelopen vijf jaar hebben enkele niet-Russische bedrijven, waaronder Jotun, Hempel en PPG, de productie van anticorrosieve coatings in Rusland gelokaliseerd. Er zit een duidelijke economische reden achter deze beslissing. De terugverdientijd van de lancering van nieuwe anticorrosieve coatings op de Russische markt bedraagt drie tot vijf jaar, schat Azamat Gareev, hoofd van ZIT Rossilber.
Volgens Industrial Coatings kan dit segment van de Russische coatingsmarkt worden omschreven als oligopsonie – een marktvorm waarin het aantal kopers klein is, terwijl het aantal aanbieders groot is. Elke Russische koper heeft zijn eigen strenge interne eisen waaraan leveranciers moeten voldoen. De verschillen tussen de eisen van klanten kunnen enorm zijn.
Hierdoor is dit een van de weinige segmenten van de Russische coatingsindustrie waar de prijs niet de belangrijkste bepalende factor is voor de vraag.
Zo heeft Rosneft 224 soorten anticorrosieve coatings goedgekeurd, volgens het Russische register van leveranciers van coatings voor de olie- en gasindustrie. Ter vergelijking: Gazprom keurde 55 coatings goed en Transneft slechts 34.
In sommige segmenten is het importaandeel vrij hoog. Zo importeren Russische bedrijven bijna 80 procent van de coatings voor offshoreprojecten.
De concurrentie op de Russische markt voor corrosiewerende coatings is zeer hevig, aldus Dmitry Smirnov, algemeen directeur van de Moskouse chemische fabriek. Dit dwingt het bedrijf om aan de vraag te voldoen en om de paar jaar nieuwe coatinglijnen te lanceren. Het bedrijf heeft ook servicecentra die de applicatie van de coatings beheren, voegde hij eraan toe.
"Russische coatingbedrijven hebben voldoende capaciteit om de productie uit te breiden, wat de import zou verminderen. De meeste coatings voor olie- en gasbedrijven, inclusief die voor offshoreprojecten, worden geproduceerd in Russische fabrieken. Om de economische situatie te verbeteren, is het tegenwoordig voor alle landen belangrijk om de productie van eigen producten te verhogen", aldus Dubrobsky.
Een tekort aan grondstoffen voor de productie van corrosiewerende coatings wordt genoemd als een van de factoren die Russische bedrijven ervan weerhoudt hun marktaandeel uit te breiden, meldde Industrial Coatings, verwijzend naar lokale marktanalisten. Zo is er een tekort aan alifatische isocyanaten, epoxyharsen, zinkstof en sommige pigmenten.
"De chemische industrie is sterk afhankelijk van geïmporteerde grondstoffen en is gevoelig voor de prijs ervan. Dankzij de ontwikkeling van nieuwe producten in Rusland en importsubstitutie zijn er positieve trends in de aanvoer van grondstoffen voor de coatingsindustrie", aldus Dubrobsky.
"Het is noodzakelijk om de capaciteit verder te vergroten om bijvoorbeeld te kunnen concurreren met Aziatische leveranciers. Vulstoffen, pigmenten, harsen, met name alkyd en epoxy, kunnen nu bij Russische fabrikanten worden besteld. De markt voor isocyanaatverharders en functionele additieven wordt voornamelijk gevoed door import. De haalbaarheid van de ontwikkeling van onze productie van deze componenten moet op staatsniveau worden besproken."
Coatings voor offshore projecten in de spotlight
Het eerste Russische offshoreproject was het Prirazlomnaya offshore ijsbestendige olieproducerende stationaire platform in de Petsjorazee, ten zuiden van Nova Zembla. Gazprom koos voor Chartek 7 van International Paint Ltd. Het bedrijf zou 350.000 kg coatings hebben gekocht voor de corrosiewerende bescherming van het platform.
Een ander Russisch oliebedrijf, Lukoil, exploiteert sinds 2010 het Korchagin-platform en sinds 2018 het Philanovskoe-platform, beide in de Kaspische Zee.
Jotun leverde anticorrosieve coatings voor het eerste project en Hempel voor het tweede. In dit segment zijn de eisen aan coatings bijzonder streng, aangezien het onmogelijk is om een coatingsadvocaat onder water te restaureren.
De vraag naar corrosiewerende coatings voor de offshore-industrie is gekoppeld aan de toekomst van de wereldwijde olie- en gasindustrie. Rusland bezit zo'n 80 procent van de olie- en gasvoorraden onder het Arctische plat en het grootste deel van de onderzochte reserves.
Ter vergelijking: de VS bezit slechts 10 procent van de continentale reserves, gevolgd door Canada, Denemarken, Groenland en Noorwegen, die de resterende 10 procent onderling verdelen. De geschatte onderzochte offshore oliereserves van Rusland bedragen vijf miljard ton olie-equivalent. Noorwegen staat op een verre tweede plaats met een miljard ton bewezen reserves.
"Maar om een aantal redenen – zowel economisch als ecologisch – kunnen die grondstoffen ongebruikt blijven", aldus Anna Kireeva, analist bij milieuorganisatie Bellona. "Volgens veel schattingen zou de wereldwijde vraag naar olie al over vier jaar, in 2023, kunnen stagneren. Enorme overheidsinvesteringsfondsen die zelf op olie zijn gebaseerd, trekken zich ook terug uit investeringen in de oliesector – een stap die een wereldwijde kapitaalverschuiving weg van fossiele brandstoffen zou kunnen stimuleren, doordat overheden en institutionele beleggers geld in hernieuwbare energie steken."
Tegelijkertijd zal het aardgasverbruik naar verwachting de komende 20 tot 30 jaar toenemen – en gas vormt een groot deel van de Russische reserves, niet alleen op het Arctische plat, maar ook op land. President Vladimir Poetin heeft gezegd dat hij van Rusland de grootste aardgasleverancier ter wereld wil maken – een onwaarschijnlijk vooruitzicht gezien de concurrentie van Moskou vanuit het Midden-Oosten, voegde Kireeva eraan toe.
Russische oliemaatschappijen beweerden echter dat dit project waarschijnlijk de toekomst van de Russische olie- en gasindustrie zal worden.
Een van de belangrijkste strategische aandachtsgebieden van Rosneft is de ontwikkeling van koolwaterstofbronnen op het continentaal plat, aldus het bedrijf.
Nu bijna alle grote olie- en gasvelden op land ontdekt en ontwikkeld zijn, en technologieën en de productie van schalieolie snel groeien, is het onmiskenbaar dat de toekomst van de wereldwijde olieproductie zich op het continentaal plat van de Wereldoceaan bevindt, aldus Rosneft in een verklaring op haar website. Het Russische plat heeft de grootste oppervlakte ter wereld: meer dan zes miljoen km2 en Rosneft is de grootste licentiehouder voor het Russische continentaal plat, voegde het bedrijf eraan toe.
Plaatsingstijd: 17-04-2024
